نخستین قفل دست ساز بشر

تاریخچه

اولین قفل دست ساز بشر ، از چوب ساخته شده است.
از دو هزار سال ق.م قفل کردن خزانه ، انبارهای گندم و پرستشگاه ها در مصر و بین النهرین رایج بوده است. در تورات نیز در چند مورد به قفل و کلید اشاره شده است. « هومر » نیز شرح می دهد که در سده نهم ق.م ، چگونه لوپ کلید مفرغی دسته عاج را برای باز کردن گنجینه پول و خفتان ها و جنگ افزار شوهرش به کار برد. به نظر می رسد رومی ها تعدادی از این قفل و کلید ها را از کشور های مدیترانه ای به دست آورده بودند.
ایرانیان نیز از دیرباز با قفل سازی آشنایی داشته و از مللی هستند که در تکوین و تکمیل آن نقش بسزایی داشتند اما در منابع غربی کمتر به این مقوله اشاره شده است. باستان شناسان قدمت قفل سازی در ایران را به ۱۸۰۰ ق.م نسبت داده اند. در تپه سیلک کاشان ، دستبندی سنگی یافت شده که از چهار قطعه مجزا ساخته شده و توسط نوعی بست به هم متصل شده اند.

در پیکره شیر نشسته که از شوش به دست آمده (هم اکنون در موزه ایران باستان از آن نگهداری می شود) سوراخی وجود دارد که از یک سوی پای شیر آغاز شده و تا سوی دیگر پیکره ادامه دارد. بنا به نظر کارشناسان این سوراح محل عبور چوب یا فلزی بوده که با شیر دیگری که آن سوی دروازه قرار داشت به طور مشترک کلونی را ایجاد می کردند. پروفسور گیرشمن در چغازنبیل نزدیک شوش ، قفل کلونی سنگی از زیر خاک بیرون آورده که قدمت آن مربوط به قرن سیزدهم ق.م می باشد.
در حجاری های تخت جمشید ، نقش گیره خنجری به چشم می خورد که از آن برای نگه داری و تثبیت خنجر استفاده می کردند.

بسیاری از قفل هایی که قفل سازان ایرانی می ساختند به قفل های کشور های دیگر شباهت داشتند. به عنوان مثال بعضی از آن ها شبیه به قفل های مصری و یونانی ، برخی شبیه به قفل های رومی ، برخی شبیه به قفل های چینی و هندی و برخی نیز مانند قفل هایی که از قرون وسطی تا انقلاب صنعتی در اروپا به کار گرفته می شد.
•آشنایی با هنرهای سنتی ۳ / دکتر حسین یاوری ، آنیتا منصوری ، شریفه سلطانی / انتشارات آذر / سال ۱۳۹۰
ایران آنتیک